HISTORIA

Podobno pierwszym plantatorem winorośli był Noe. Uprawiając winne krzewy na zboczach Kaukazu, gdzie znalazł się, uratowany z potopu, przypadkiem odkrył odurzające właściwości sfermentowanego soku z winogron. I musi być ziarno prawdy w starej opowieści, ponieważ właśnie w Gruzji znaleziono, jak dotąd najstarsze, pochodzące z siódmego tysiąclecia przed Chrystusem, świadectwo wytwarzania wina.

Zaś co do samego słowa wino, do dziś trwają spory o jego etymologię. Część ekspertów wywodzi je z sanskrytu, od słowa "vena", którym określano odurzający napój, przygotowywany z soku nieznanej rośliny. Inni badacze skłonni są autorstwo przyznać Hetytom, którzy klinowym pismem zapisali na glinianych tabliczkach nazwę "wee-an". Jakkolwiek było, do zastanowienia zmusza fakt, że nazwa wina brzmi niemal jednakowo we wszystkich językach europejskich. Poczynając od polskiego „wino”, poprzez łacińskie „vinum”, greckie „woinos”, hiszpańskie i włoskie „vino”, niemieckie „wein”, angielskie „wine” i oczywiście francuskie „vin”, wszystkie te określenia niezbicie dowodzą wspólnego pochodzenia. Świadczą też o tym jak ważną rolę pełniło wino w kulturze, religii, cywilizacji.

Podobnie, jak Hetyci, także Sumerowie i Asyryjczycy i Egipcjanie pili przede wszystkim piwo. Wino było napojem drogim, przeznaczonym dla elity, zaś jego produkcja poddana była szczegółowym regulacjom. Liczne freski odkryte w grobowcach egipskich dostojników w Tebach ukazują w szczegółach prace w winnicy, produkcji, transportu i przechowywania wina. Dzięki tym ilustracjom, będącym niemal dokładną instrukcją produkcji wina bez trudu moglibyśmy odtworzyć stare egipskie wina. Jedyny problem to znalezienie odpowiedniej odmiany winogron. Nierozłącznie związane z pogańskimi kultami, wino błyskawicznie zaadaptowało się także w świecie chrześcijańskim. „Cywilizacja wina”, skupiona początkowo na wybrzeżach Morza Śródziemnego, wraz z rozprzestrzenianiem się chrześcijaństwa docierała do coraz dalszych części Europy. Gdziekolwiek powstawały klasztory, a klimat był sprzyjający, wkrótce zakładano winnice. To głównie średniowieczni zakonnicy, przede wszystkim cystersi, przez wieki doskonalili sposoby uprawy, dobór winorośli i sztukę fermentacji, tworząc podstawy nowoczesnej wiedzy winiarskiej. Cierpliwie selekcjonując szczepy winorośli, obserwując wpływ nasłonecznienia, klimatu i gleby na jakość wina, stworzyli odrębną gałąź wiedzy: enologię.

Zarządcom przyklasztornych winnic zawdzięczamy powstanie szampana, żółtych win z Jury, słodkich sauternes i niemieckich beerenuaslese, dotkniętych szlachetną  pleśnią botrytis cinerea. Także zakonnicy pierwsi uzyskali białe wina z czerwonych winogron. Pierwsze urzędowe regulacje dotyczyły zazwyczaj rodzaju stosowanych winorośli. Zachowały się liczne dokumenty, dzięki którym dowiadujemy się np, że w roku 1375 książę Filip Śmiały nakazał usunąć z Burgundii wszystkie odmiany czerwonych winogron, dopuszczając jedynie Pinot Noir. W Niemczech podobny dekret dotyczący Rieslinga wydał w 1787 r. biskup Trewiru. Ponad pół wieku wcześniej, bo w 1716 wielki książę Toskanii wydał postanowienie określające obszar, z którego winnice uzyskały zezwolenie na wytwarzanie Chianti. Obszar ten to dzisiejsze Chianti Classico.